Sebze Doğrama Çeşitleri ve Teknikleri
Sebzeleri doğru tekniklerle doğramak, yemeklerin pişme süresini, dokusunu ve lezzet dağılımını doğrudan etkiler. İşte mutfakta sık kullanılan temel doğrama çeşitleri ve uygulama yöntemleri:
1. Küp Doğrama (Brunoise - Macédoine)
- Tanım: Sebzelerin 0.5-1 cm arası küçük, düzgün küpler halinde kesilmesidir. Çorbalarda, soslarda ve garnitürlerde kullanılır.
- Nasıl Yapılır?Sebze önce kalın dilimlere, dilimler çubuklar (julienne) haline getirilir, ardından çubuklar küçük küpler şeklinde doğranır. Soğan, havuç veya patates için idealdir.
2. Julienne Doğrama (Kibrit Çöpü)
- Tanım: 3-5 cm uzunluğunda, ince çubuklar şeklinde kesim tekniğidir. Salatalarda, stir-fry yemeklerde ve dekorasyon amaçlı kullanılır.
- Nasıl Yapılır?Sebze önce ince dilimlere ayrılır, dilimler üst üste konularak ince şeritler halinde doğranır. Havuç, kereviz veya biberle uygulanabilir.
3. Sotel Doğrama (Parmentier)
- Tanım: 2-3 cm boyutlarında orta büyüklükteki küp kesimidir. Tencere yemeklerinde ve kızartmalarda kullanılır.
- Nasıl Yapılır?Sebze önce kalın dilimlere, sonra geniş çubuklara, en son ise istenen boyutta küplere ayrılır. Patates yahni veya tas kebabı için uygundur.
4. Halka ve Yarımay Doğrama
- Tanım: Yuvarlak sebzelerin enlemesine kesilerek halka; boylamasına ikiye bölünüp yarımay şeklinde dilimlenmesidir.
- Nasıl Yapılır?Soğan veya domates sabit tutularak düzenli aralıklarla kesilir. Halkalar ızgara için, yarımaylar salata ve sotelere uygun.
5. Şef Doğrama (Chiffonade)
- Tanım: Geniş yapraklı sebzelerin ince şeritler halinde kesilmesidir. Roka, nane veya lahana için kullanılır.
- Nasıl Yapılır?Yapraklar üst üste konulup rulo yapılır, ince ince kesilir. Pesto ve salatalarda kullanılır.
6. Paysanne Doğrama (Köy Usulü)
- Tanım: 1-2 cm kalınlığında düzensiz ama ince dilimler veya üçgen parçalar halinde kesim.
- Nasıl Yapılır?Sebze önce dörde bölünür, sonra enine veya boyuna kalın dilimler halinde kesilir. Çorba ve güveçlerde tercih edilir.
7. Tourné Doğrama (Yontma)
- Tanım: Sebzelerin 5-7 kenarlı, oval şekillerde yontulmasıdır. Genellikle profesyonel mutfaklarda dekoratif amaçlı kullanılır.
- Nasıl Yapılır?Bıçak sebzenin etrafında döndürülerek iki ucu inceltilir ve kenarlar oluşturulur. Patates ve havuçla yapılabilir.
Genel İpuçları:
- Kesme tahtası kullanın ve bıçağınızı sürekli keskin tutun.
- Sebzeleri doğrarken parmak uçlarınızı içe kıvırarak güvenliği sağlayın.
- Doğrama şeklini yemeğin pişme süresine göre belirleyin (küçük parçalar daha hızlı pişer).
|